G20 là gì? Nhóm G20 có tác động đến thị trường Forex như thế nào?

Giai đoạn tiền thân: Từ G7 đến ý tưởng G20

• G7 (Nhóm 7): Trước khi G20 ra đời, G7 (bao gồm Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Ý, Nhật Bản và Canada) là diễn đàn chính để các nước phát triển thảo luận về kinh tế và tài chính toàn cầu. G7 được thành lập vào năm 1975, nhưng đến cuối thế kỷ 20, sự nổi lên của các nền kinh tế mới như Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil khiến G7 không còn đủ đại diện để giải quyết các vấn đề kinh tế toàn cầu.
• Khủng hoảng tài chính châu Á 1997 – 1998: Cuộc khủng hoảng này đã cho thấy sự cần thiết phải có một diễn đàn rộng hơn, bao gồm cả các nền kinh tế mới nổi, để ngăn chặn và ứng phó với các cú sốc tài chính toàn cầu.

Sự ra đời của G20 (1999)

• G20 được chính thức thành lập vào ngày 26 tháng 9 năm 1999 tại Washington D.C., Mỹ, trong một cuộc họp của các bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương các nước thành viên.
• Ý tưởng thành lập G20 xuất phát từ sự phối hợp giữa Mỹ, Canada và Đức, với mục tiêu mở rộng đối thoại kinh tế toàn cầu. Bộ trưởng Tài chính Canada lúc bấy giờ, Paul Martin, được coi là một trong những người đặt nền móng cho G20.
• Ban đầu, G20 chỉ là một diễn đàn cấp bộ trưởng, tập trung vào các vấn đề tài chính và kinh tế, không phải cấp nguyên thủ quốc gia.

G20 phát triển thành hội nghị thượng đỉnh (2008)

• Khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008: Sự sụp đổ của thị trường tài chính Mỹ và lan rộng ra toàn cầu đã đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong lịch sử G20. Diễn đàn này được nâng cấp từ cấp bộ trưởng lên cấp hội nghị thượng đỉnh nguyên thủ quốc gia và chính phủ.
• Hội nghị thượng đỉnh G20 đầu tiên diễn ra vào ngày 14 – 15 tháng 11 năm 2008 tại Washington D.C., do Tổng thống Mỹ George W. Bush chủ trì. Mục tiêu chính là phối hợp hành động để ngăn chặn suy thoái kinh tế toàn cầu, cải cách hệ thống tài chính quốc tế và tăng cường vai trò của IMF và Ngân hàng Thế giới.
• Từ đó, G20 trở thành diễn đàn thường niên, với các cuộc họp thượng đỉnh được tổ chức luân phiên tại các quốc gia thành viên.

Quá trình phát triển qua các năm

• 2009: Hội nghị thượng đỉnh G20 tại London (Anh) cam kết bơm 1,1 nghìn tỷ USD vào nền kinh tế toàn cầu để kích thích phục hồi sau khủng hoảng. G20 cũng mở rộng vai trò giám sát các tổ chức tài chính lớn.
• 2010: Hội nghị tại Seoul (Hàn Quốc) đánh dấu lần đầu tiên một quốc gia không thuộc G7 đăng cai, thể hiện sự công nhận vai trò của các nền kinh tế mới nổi.
• 2011 – 2016: G20 bắt đầu mở rộng nghị sự sang các vấn đề phi tài chính như phát triển bền vững, biến đổi khí hậu (hỗ trợ Thỏa thuận Paris 2015), và bình đẳng giới.
• 2020: Dưới tác động của đại dịch COVID-19, hội nghị G20 tại Ả Rập Saudi (tổ chức trực tuyến) cam kết hỗ trợ 21 tỷ USD để phát triển vắc-xin và ứng phó với khủng hoảng y tế toàn cầu.
• 2023 – 2024: G20 tiếp tục tập trung vào phục hồi kinh tế sau đại dịch, chuyển đổi năng lượng xanh và giảm bất bình đẳng toàn cầu. Hội nghị năm 2023 tại Ấn Độ đã mời Liên minh châu Phi (AU) trở thành thành viên chính thức, mở rộng ảnh hưởng của G20.

G20 (Nhóm 20) được thành lập với mục tiêu chính là thúc đẩy hợp tác kinh tế quốc tế và giải quyết các vấn đề toàn cầu ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế thế giới. Các mục tiêu cụ thể của G20 bao gồm:

• Phối hợp chính sách kinh tế toàn cầu: G20 nhằm đảm bảo sự phối hợp giữa các quốc gia thành viên để tránh các chính sách kinh tế mâu thuẫn hoặc gây bất ổn cho thị trường toàn cầu. Tạo ra một diễn đàn nơi các nền kinh tế lớn (cả phát triển và đang phát triển) có thể thảo luận và đưa ra giải pháp chung.
• Ổn định hệ thống tài chính quốc tế: Một trong những mục tiêu ban đầu của G20 là cải cách và giám sát hệ thống tài chính toàn cầu. Điều này bao gồm việc tăng cường quy định đối với các ngân hàng, tổ chức tài chính lớn và thị trường chứng khoán để ngăn chặn các cuộc khủng hoảng tương tự như năm 1997 – 1998 (khủng hoảng tài chính châu Á) hay 2008. Bên cạnh đó còn hỗ trợ các tổ chức như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) trong việc duy trì ổn định tài chính.
• Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và bao trùm: G20 hướng đến việc đảm bảo tăng trưởng kinh tế không chỉ tập trung vào lợi nhuận mà còn phải bền vững về môi trường và công bằng về xã hội. Điều này bao gồm việc giảm bất bình đẳng giữa các quốc gia và trong nội bộ từng quốc gia. Đặc biệt khuyến khích các chính sách hỗ trợ việc làm, phát triển cơ sở hạ tầng và tiếp cận giáo dục, y tế.
• Giải quyết các thách thức toàn cầu: Ngoài kinh tế, G20 mở rộng mục tiêu sang các vấn đề như biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, y tế toàn cầu và chuyển đổi số. Ví dụ, G20 đã đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ Thỏa thuận Paris (2015) về khí hậu và huy động nguồn lực chống lại đại dịch COVID-19 (2020). Tăng cường hợp tác để ứng phó với các vấn đề xuyên biên giới như di cư, khủng bố và tội phạm quốc tế.
• Tăng cường tiếng nói của các nền kinh tế mới nổi: G20 được thiết kế để cân bằng quyền lực kinh tế toàn cầu, đảm bảo rằng các quốc gia đang phát triển như Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil có vai trò ngang bằng với các nước phát triển trong việc định hình chính sách toàn cầu.

G20 đóng vai trò quan trọng trong hệ thống quản trị kinh tế và chính trị toàn cầu, đặc biệt nhờ sự tham gia của các nền kinh tế lớn và sự linh hoạt trong cách tiếp cận.

• Diễn đàn đối thoại kinh tế toàn cầu hàng đầu: G20 đã thay thế G7 trở thành diễn đàn chính để thảo luận các vấn đề kinh tế toàn cầu kể từ năm 2009. Với sự đại diện của 85% GDP thế giới, G20 có khả năng đưa ra các quyết định mang tính định hướng cho nền kinh tế toàn cầu. Không giống các tổ chức như Liên Hợp Quốc hay WTO, G20 hoạt động linh hoạt hơn, không bị ràng buộc bởi các quy định pháp lý phức tạp, giúp các nhà lãnh đạo nhanh chóng đưa ra phản ứng trước các khủng hoảng.
• Điều phối ứng phó khủng hoảng kinh tế và tài chính: Vai trò này được thể hiện rõ trong khủng hoảng tài chính 2008, khi G20 phối hợp gói cứu trợ trị giá hàng nghìn tỷ USD và cải cách hệ thống tài chính quốc tế. Các hội nghị thượng đỉnh năm 2008 (Washington D.C.) và 2009 (London) đã ngăn chặn sự sụp đổ hoàn toàn của nền kinh tế toàn cầu. G20 cũng giám sát việc thực thi các cam kết tài chính, như tăng vốn cho IMF để hỗ trợ các nước gặp khó khăn.
• Cầu nối giữa các nước phát triển và đang phát triển: G20 là diễn đàn duy nhất quy tụ cả các cường quốc kinh tế lâu đời (như Mỹ, Nhật Bản, Đức) và các nền kinh tế mới nổi (như Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil). Điều này giúp giảm bớt sự bất bình đẳng trong tiếng nói kinh tế toàn cầu, vốn trước đây bị chi phối bởi G7. Vai trò này đặc biệt quan trọng trong việc thúc đẩy hợp tác Nam – Bắc (giữa các nước phát triển và đang phát triển) để giải quyết các vấn đề chung.
• Thúc đẩy các sáng kiến toàn cầu: G20 đóng vai trò khởi xướng và hỗ trợ các sáng kiến lớn, như: Hỗ trợ các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc; đóng góp tài chính và chính sách cho các nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính; huy động 21 tỷ USD trong đại dịch COVID-19 để phát triển vắc-xin và hỗ trợ các nước nghèo. Các sáng kiến này thường được G20 cam kết và sau đó triển khai thông qua các tổ chức quốc tế.
• Định hình xu hướng kinh tế và chính trị thế giới: Các quyết định tại G20, dù không mang tính ràng buộc pháp lý, thường có ảnh hưởng lớn đến chính sách quốc gia của các thành viên và cả các nước không phải thành viên. Ví dụ, cam kết về chuyển đổi năng lượng xanh tại hội nghị G20 năm 2021 (Ý) đã thúc đẩy nhiều quốc gia tăng cường đầu tư vào năng lượng tái tạo. G20 cũng là nơi các nhà lãnh đạo thảo luận các vấn đề địa chính trị nhạy cảm, như căng thẳng thương mại Mỹ – Trung hay xung đột Nga – Ukraine, dù không phải là trọng tâm chính.
• Hỗ trợ hội nhập kinh tế toàn cầu: G20 khuyến khích tự do thương mại, chống bảo hộ và thúc đẩy các hiệp định thương mại đa phương. Điều này giúp duy trì sự ổn định của chuỗi cung ứng toàn cầu và tăng cường hội nhập kinh tế giữa các khu vực.

Ảnh hưởng thông qua chính sách kinh tế và tài chính

• Phối hợp chính sách tiền tệ: Các thành viên G20, bao gồm các quốc gia có đồng tiền chủ chốt trên thị trường Forex như USD (Mỹ), EUR (EU), JPY (Nhật Bản), GBP (Anh), thường thảo luận về lãi suất, lạm phát và các biện pháp kích thích kinh tế. Nếu G20 đạt được thỏa thuận về việc điều chỉnh chính sách tiền tệ (ví dụ: tăng hoặc giảm lãi suất đồng loạt), điều này có thể làm thay đổi giá trị tương đối của các đồng tiền lớn.
• Ổn định tài chính: G20 thường đưa ra các biện pháp cải cách hệ thống tài chính (như quy định ngân hàng hoặc chống rửa tiền), ảnh hưởng đến dòng vốn quốc tế. Khi dòng vốn thay đổi, tỷ giá hối đoái cũng biến động.
• Ví dụ: Sau khủng hoảng tài chính 2008, G20 cam kết bơm hàng nghìn tỷ USD để kích thích kinh tế toàn cầu. Điều này khiến USD và các đồng tiền khác biến động mạnh khi các nhà giao dịch đánh giá tác động của dòng tiền mới.

Tác động từ các tuyên bố và cam kết tại hội nghị

• Tâm lý thị trường: Các hội nghị thượng đỉnh G20 thường kết thúc bằng một thông cáo chung, trong đó nêu rõ các cam kết hoặc định hướng chính sách. Những tuyên bố này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến kỳ vọng của nhà giao dịch Forex.
• Biến động ngắn hạn: Trước và sau các hội nghị G20, thị trường Forex thường trải qua giai đoạn biến động do các nhà giao dịch dự đoán hoặc phản ứng với kết quả. Các cặp tiền tệ chính như EUR/USD, USD/JPY thường có khối lượng giao dịch tăng cao trong thời gian này.
• Ví dụ: Nếu G20 cam kết chống bảo hộ thương mại và thúc đẩy tự do hóa, các đồng tiền của các nước xuất khẩu lớn (như AUD của Úc hoặc CAD của Canada) có thể tăng giá do kỳ vọng thương mại tăng. Ngược lại, nếu G20 không đạt được đồng thuận hoặc phát đi tín hiệu tiêu cực (như căng thẳng Mỹ-Trung), các đồng tiền an toàn như USD, JPY hoặc CHF (Thụy Sĩ) thường được mua mạnh hơn.

Ảnh hưởng đến các đồng tiền cụ thể

• Đồng USD (Mỹ): Vì Mỹ là thành viên chủ chốt của G20 và USD là đồng tiền dự trữ toàn cầu, bất kỳ chính sách nào từ G20 liên quan đến thương mại, tài chính hay địa chính trị đều ảnh hưởng lớn đến USD. Ví dụ, nếu G20 thúc đẩy giảm phụ thuộc vào USD trong thương mại quốc tế, USD có thể suy yếu.
• Đồng EUR (EU): Với sự tham gia của EU và các nước lớn như Đức, Pháp, Ý, các quyết định của G20 về kinh tế châu Âu (như hỗ trợ phục hồi sau đại dịch) có thể làm tăng hoặc giảm giá trị của EUR.
• Đồng tiền của các nền kinh tế mới nổi: Các nước như Trung Quốc (CNY), Ấn Độ (INR), Brazil (BRL) trong G20 cũng bị ảnh hưởng. Nếu G20 đưa ra chính sách hỗ trợ các nước đang phát triển, đồng tiền của họ có thể tăng giá trị.

Tác động qua các vấn đề toàn cầu

• Khủng hoảng kinh tế: Trong các thời điểm khủng hoảng (như 2008 hoặc đại dịch COVID-19), G20 thường đưa ra các gói cứu trợ hoặc kế hoạch phối hợp. Điều này ảnh hưởng đến niềm tin vào các đồng tiền và dòng vốn trên thị trường Forex.
• Biến đổi khí hậu và năng lượng: Các cam kết về năng lượng xanh có thể ảnh hưởng đến các đồng tiền phụ thuộc vào xuất khẩu năng lượng (như RUB của Nga, CAD của Canada). Nếu G20 đẩy mạnh chuyển đổi sang năng lượng tái tạo, các đồng tiền gắn với dầu mỏ có thể suy yếu.

Vai trò gián tiếp qua thương mại và địa chính trị

• Chính sách thương mại: G20 thường thảo luận về tự do thương mại và chống bảo hộ. Nếu G20 đạt được thỏa thuận giảm thuế quan hoặc tăng cường thương mại, các đồng tiền của các nước xuất khẩu (như AUD, NZD) sẽ hưởng lợi. Ngược lại, chiến tranh thương mại (như Mỹ-Trung) làm tăng biến động trên thị trường Forex.
• Căng thẳng địa chính trị: Dù không phải trọng tâm, các cuộc thảo luận bên lề G20 giữa các lãnh đạo (như Mỹ-Nga, Mỹ-Trung) có thể ảnh hưởng đến tâm lý rủi ro. Khi rủi ro tăng, các nhà giao dịch thường chuyển sang các đồng tiền an toàn, đẩy USD hoặc JPY tăng giá.