Trong giao dịch tài chính, “bán khống” là việc kỳ vọng giá tài sản giảm. Ở thị trường chứng khoán, việc mua lại cổ phiếu đã bán khống để đóng vị thế gọi là “short covering”. Dù thuật ngữ này quen thuộc với thị trường chứng khoán, hành động tương tự trong Forex là đóng vị thế bán bằng cách mua lại cặp tiền tệ. Bài viết này, GenZ Đầu Tư sẽ khám phá hành động này trong Forex và tác động của nó lên thị trường nhé.
Short Covering là gì?
Short Covering là hành động một nhà đầu tư thực hiện để mua lại số lượng cổ phiếu chính xác mà họ đã bán khống trước đó. Hãy hình dung bạn mượn một chiếc áo từ bạn mình (cổ phiếu từ công ty môi giới), sau đó bạn bán chiếc áo đó cho người khác. Để trả lại chiếc áo cho bạn mình, bạn cần phải mua lại một chiếc áo tương tự. Hành động mua lại chiếc áo này chính là Short Covering.
Mục đích chính của Short Covering là:
- Đóng vị thế bán khống: Khi một nhà đầu tư bán khống, họ đang mở một “vị thế bán”. Họ kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ giảm để có thể mua lại với giá thấp hơn và hưởng lợi từ sự chênh lệch giá. Khi mục tiêu giá đã đạt được hoặc khi họ muốn giới hạn rủi ro nếu giá bắt đầu tăng, họ sẽ thực hiện Short Covering để đóng vị thế này.
- Trả lại cổ phiếu đã mượn: Bản chất của giao dịch bán khống là việc mượn cổ phiếu từ công ty môi giới (hoặc một nhà đầu tư khác) để bán ra thị trường. Sau khi bán, nhà đầu tư có nghĩa vụ phải trả lại số cổ phiếu đã mượn. Hành động mua lại cổ phiếu thông qua Short Covering chính là cách để nhà đầu tư thực hiện nghĩa vụ này.
Xem thêm: Tìm hiểu các bước xây dựng tư duy hệ thống giao dịch trong Forex
So sánh với giao dịch mua vào thông thường (Long Position):
| Đặc điểm | Short Covering | Mua vào thông thường (Long Position) |
| Hành động | Mua lại cổ phiếu đã bán khống trước đó | Mua cổ phiếu với kỳ vọng giá sẽ tăng |
| Mục đích | Đóng vị thế bán khống, trả lại cổ phiếu đã mượn | Nắm giữ cổ phiếu, bán ra khi giá tăng để kiếm lời |
| Kỳ vọng giá | Giá cổ phiếu sẽ giảm sau khi bán khống | Giá cổ phiếu sẽ tăng sau khi mua vào |
| Lợi nhuận | Thu được khi giá mua lại thấp hơn giá bán khống | Thu được khi giá bán ra cao hơn giá mua vào |
| Rủi ro chính | Giá cổ phiếu tăng cao sau khi bán khống | Giá cổ phiếu giảm sau khi mua vào |
Tại sao nhà đầu tư cần thực hiện Short Covering?
- Giới hạn rủi ro: Khi giá cổ phiếu tăng ngoài dự kiến, vị thế bán khống sẽ gây lỗ. Short Covering giúp nhà đầu tư cắt lỗ, ngăn chặn thua lỗ nặng hơn bằng cách mua lại cổ phiếu trước khi giá tiếp tục tăng cao.
- Hiện thực hóa lợi nhuận: Nếu giá cổ phiếu giảm như kỳ vọng sau khi bán khống, nhà đầu tư có lợi nhuận. Short Covering cho phép họ chốt lời bằng cách mua lại cổ phiếu ở mức giá thấp hơn giá bán ban đầu.
- Yêu cầu từ công ty môi giới: Khi tài khoản ký quỹ không đủ do giá cổ phiếu tăng, công ty môi giới có thể yêu cầu ký quỹ thêm (margin call). Short Covering là một cách để giảm quy mô vị thế bán khống và đáp ứng yêu cầu này, tránh bị buộc đóng vị thế.
- Đến thời điểm đáo hạn: Trong một số trường hợp, như khi mượn cổ phiếu có thời hạn hoặc sử dụng các công cụ phái sinh, vị thế bán khống cần được đóng trước một thời điểm nhất định. Short Covering là hành động cần thiết để thực hiện việc này.
Xem thêm: Stop-Loss Hunting là gì? Stop-Loss Hunting có hợp pháp không?
Giải thích quy trình thực hiện Short Covering
1. Nhà đầu tư đặt lệnh mua lại số lượng cổ phiếu tương ứng: Để bắt đầu quá trình Short Covering, nhà đầu tư cần truy cập vào tài khoản giao dịch chứng khoán của mình và đặt một lệnh mua. Điều quan trọng là số lượng cổ phiếu trong lệnh mua này phải chính xác bằng với số lượng cổ phiếu mà họ đã bán khống trước đó.
2. Lệnh mua được khớp trên thị trường: Sau khi lệnh mua được đặt, nó sẽ được gửi đến thị trường chứng khoán. Khi một lệnh bán tương ứng được tìm thấy, giao dịch mua sẽ được thực hiện, hay còn gọi là khớp lệnh. Thời gian khớp lệnh có thể khác nhau tùy thuộc vào tính thanh khoản của cổ phiếu và loại lệnh được sử dụng. Sau khi lệnh được khớp, nhà đầu tư sẽ nhận được xác nhận từ công ty môi giới về việc giao dịch đã thành công.
3. Công ty môi giới tự động hoàn trả cổ phiếu: Khi giao dịch mua lại cổ phiếu hoàn tất, số cổ phiếu này sẽ được ghi nhận vào tài khoản của nhà đầu tư. Đồng thời, công ty môi giới, đơn vị đã cho nhà đầu tư mượn cổ phiếu để thực hiện giao dịch bán khống ban đầu, sẽ tự động sử dụng số cổ phiếu vừa mua này để trả lại cho bên đã cung cấp cổ phiếu cho mượn. Quá trình này thường diễn ra một cách tự động và nhà đầu tư không cần phải thực hiện thêm bất kỳ thao tác nào.
4. Giao dịch bán khống chính thức kết thúc: Sau khi số cổ phiếu đã mượn được trả lại cho bên cho mượn, toàn bộ quy trình giao dịch bán khống được coi là hoàn tất. Nhà đầu tư không còn nắm giữ vị thế bán khống đối với cổ phiếu đó nữa. Kết quả cuối cùng của giao dịch, bao gồm lợi nhuận (nếu giá mua lại thấp hơn giá bán) hoặc thua lỗ (nếu giá mua lại cao hơn giá bán), sẽ được phản ánh vào số dư tài khoản giao dịch của nhà đầu tư.
Tác động của Short Covering lên thị trường Forex
Mặc dù thuật ngữ “short covering” thường được sử dụng trong thị trường chứng khoán, hành động tương tự trong thị trường Forex là việc đóng vị thế bán (short position) bằng cách mua lại cặp tiền tệ đã bán trước đó. Hành động này có thể gây ra những tác động đáng chú ý lên thị trường Forex, bao gồm:
- Tăng giá cặp tiền tệ: Khi một lượng lớn các nhà giao dịch đồng loạt đóng vị thế bán của một cặp tiền tệ, họ sẽ cần phải mua lại cặp tiền tệ đó. Sự gia tăng nhu cầu mua có thể đẩy giá của cặp tiền tệ này lên cao hơn. Hiệu ứng này tương tự như hiện tượng “short squeeze” trong thị trường chứng khoán, mặc dù ít được gọi bằng tên đó trong Forex.
- Giảm áp lực bán: Ngược lại, việc đóng các vị thế bán sẽ làm giảm áp lực bán trên thị trường đối với cặp tiền tệ đó. Điều này có thể tạo điều kiện cho giá tăng lên nếu các yếu tố khác trên thị trường cũng hỗ trợ xu hướng tăng.
- Tăng tính thanh khoản: Hoạt động đóng các vị thế bán góp phần vào khối lượng giao dịch chung của thị trường Forex, từ đó làm tăng tính thanh khoản. Thị trường có tính thanh khoản cao hơn thường giúp các giao dịch được thực hiện dễ dàng hơn với mức trượt giá thấp hơn.
- Thay đổi tâm lý thị trường: Một đợt đóng vị thế bán mạnh mẽ có thể cho thấy sự thay đổi trong tâm lý thị trường. Có thể các nhà giao dịch nhận thấy rằng xu hướng giảm giá trước đó đã kết thúc hoặc có những yếu tố mới xuất hiện khiến họ thay đổi kỳ vọng về giá.
- Gây ra biến động giá: Đặc biệt khi có một lượng lớn vị thế bán được đóng trong một khoảng thời gian ngắn, điều này có thể gây ra sự biến động giá mạnh cho cặp tiền tệ đó. Các nhà giao dịch cần lưu ý đến khả năng này và quản lý rủi ro một cách cẩn thận.
Kết luận
Tóm lại, Short Covering là một nghiệp vụ then chốt trong giao dịch bán khống, đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý rủi ro, hiện thực hóa lợi nhuận và hoàn tất nghĩa vụ trả lại cổ phiếu đã mượn. Hiểu rõ quy trình và động lực của Short Covering không chỉ giúp các nhà đầu tư bán khống đưa ra quyết định giao dịch sáng suốt mà còn giúp họ nhận diện được những biến động tiềm ẩn trên thị trường.
