Thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường chứng khoán, là nơi diễn ra vô số giao dịch mua và bán các loại tài sản. Trong dòng chảy không ngừng của các hoạt động này, một khái niệm quan trọng thường được các nhà đầu tư và chuyên gia phân tích nhắc đến, đó chính là “mua ròng”. Vậy mua ròng là gì và tại sao nó lại có ý nghĩa đặc biệt trong thị trường tài chính? Bài viết này, GenZ Đầu Tư sẽ đi sâu vào giải thích khái niệm mua ròng, đồng thời làm rõ những thông tin giá trị mà chỉ báo này mang lại cho các nhà đầu tư nhé.
Mua ròng là gì?
Trong thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường chứng khoán, hoạt động mua và bán diễn ra liên tục. Để đánh giá xu hướng chung của dòng tiền, người ta thường sử dụng khái niệm mua ròng. Một cách đơn giản, mua ròng là trạng thái khi tổng giá trị các giao dịch mua cổ phiếu hoặc chứng khoán vượt trội hơn tổng giá trị các giao dịch bán ra trong một khoảng thời gian cụ thể.
Khoảng thời gian này có thể là một ngày giao dịch, một tuần, một tháng, một quý, hoặc thậm chí cả một năm, tùy thuộc vào mục đích phân tích của nhà đầu tư. Trạng thái mua ròng cho thấy có nhiều nhà đầu tư đang quan tâm và đổ tiền vào thị trường hoặc một loại tài sản nhất định hơn là những người muốn bán ra.
Công thức tính mua ròng:
Mua ròng = Tổng giá trị giao dịch mua – Tổng giá trị giao dịch bán
Trong đó:
- Tổng giá trị giao dịch mua là tổng số tiền mà nhà đầu tư đã chi ra để mua cổ phiếu hoặc chứng khoán trong khoảng thời gian xem xét.
- Tổng giá trị giao dịch bán là tổng số tiền mà nhà đầu tư đã thu về từ việc bán cổ phiếu hoặc chứng khoán trong cùng khoảng thời gian đó.
Nếu kết quả của phép tính này là một số dương, điều đó có nghĩa là thị trường hoặc cổ phiếu đang ở trạng thái mua ròng. Giá trị mua ròng càng lớn, lực cầu mua vào càng mạnh.
Xem thêm: Bán ròng là gì? Ý nghĩa của bán ròng trong thị trường tài chính
Bản chất của mua ròng là gì?
Bản chất của mua ròng nằm ở sự mất cân bằng giữa lực mua và lực bán trên thị trường. Khi mua ròng diễn ra, nó thể hiện tổng nhu cầu mua vào một tài sản đang lớn hơn tổng lượng cung bán ra, dẫn đến dòng tiền ròng chảy vào thị trường hoặc tài sản đó. Đây là quá trình chuyển giao quyền sở hữu tài sản từ người bán sang người mua, cho thấy có nhiều nhà đầu tư muốn nắm giữ tài sản hơn là muốn bán đi.
Sâu xa hơn, mua ròng thường phản ánh kỳ vọng tích cực và niềm tin của nhà đầu tư vào khả năng tăng giá của tài sản. Hành động mua vào này, khi diễn ra liên tục, có thể tạo ra động lực tăng giá do quy luật cung cầu. Đồng thời, mua ròng cũng được xem là một chỉ báo về tâm lý lạc quan của thị trường, cho thấy nhà đầu tư tin tưởng vào triển vọng tích cực.
So sánh mua ròng và bán ròng
| Đặc điểm | Mua ròng (Net Buying) | Bán ròng (Net Selling) |
| Định nghĩa | Tổng giá trị giao dịch mua lớn hơn tổng giá trị giao dịch bán. | Tổng giá trị giao dịch bán lớn hơn tổng giá trị giao dịch mua. |
| Công thức tính | Mua ròng = Tổng giá trị mua – Tổng giá trị bán (kết quả > 0) | Bán ròng = Tổng giá trị bán – Tổng giá trị mua (kết quả > 0) |
| Dòng tiền | Dòng tiền chảy vào thị trường/cổ phiếu. | Dòng tiền chảy ra khỏi thị trường/cổ phiếu. |
| Tâm lý nhà đầu tư | Thường thể hiện sự lạc quan, kỳ vọng tăng trưởng. | Thường thể hiện sự lo ngại, muốn hiện thực hóa lợi nhuận. |
| Xu hướng tiềm năng | Có thể là dấu hiệu của xu hướng tăng giá. | Có thể là dấu hiệu của xu hướng giảm giá. |
| Áp lực thị trường | Áp lực mua vào lớn hơn áp lực bán ra. | Áp lực bán ra lớn hơn áp lực mua vào. |
| Tác động đến giá (tiềm năng) | Có khả năng đẩy giá lên cao hơn. | Có khả năng kéo giá xuống thấp hơn. |
Ý nghĩa của mua ròng trong thị trường tài chính
Thể hiện kỳ vọng tăng giá
Đây là ý nghĩa cốt lõi của trạng thái Mua Ròng trong giao dịch Forex. Khi một nhà giao dịch hoặc một bộ phận đáng kể trên thị trường quyết định Mua Ròng một cặp tiền tệ, điều này cho thấy họ có niềm tin mạnh mẽ rằng giá trị của đồng tiền cơ sở (đồng tiền đứng trước trong cặp tỷ giá. Hành động mua vào này xuất phát từ kỳ vọng lợi nhuận trong tương lai khi giá đồng tiền cơ sở tăng, cho phép họ bán ra với mức giá cao hơn so với giá đã mua.
Đo lường mức độ lạc quan
Khối lượng Mua Ròng không chỉ đơn thuần cho thấy sự tồn tại của kỳ vọng tăng giá mà còn phản ánh mức độ mạnh mẽ của sự lạc quan đó. Khi khối lượng Mua Ròng càng lớn, điều này ngụ ý rằng có một số lượng lớn các nhà giao dịch đang tin tưởng vào xu hướng tăng giá và sẵn sàng đặt cược vốn của mình vào kỳ vọng này. Hơn nữa, việc theo dõi sự thay đổi trong khối lượng Mua Ròng theo thời gian có thể cung cấp những thông tin quý giá về sự thay đổi trong tâm lý thị trường.
Tín hiệu tiềm năng
Đối với nhiều nhà phân tích kỹ thuật và những người theo dõi dòng tiền lớn, việc các “tay chơi lớn” trên thị trường (chẳng hạn như các quỹ đầu cơ, ngân hàng đầu tư, hoặc các tổ chức tài chính lớn khác) tăng mạnh vị thế Mua Ròng có thể được xem là một tín hiệu quan trọng ủng hộ cho khả năng giá tiếp tục đi lên. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là đây không nên là tín hiệu duy nhất để đưa ra quyết định giao dịch mà cần được kết hợp với các phân tích khác.
Công cụ quản lý rủi ro cá nhân
Nếu bạn nhận thấy vị thế Mua Ròng của mình trở nên quá lớn so với mức độ chấp nhận rủi ro cá nhân hoặc so với quy mô tài khoản giao dịch, bạn có thể chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa. Một trong những biện pháp phổ biến là đóng bớt các lệnh Mua đang mở để giảm thiểu mức độ tiếp xúc với thị trường. Ngoài ra, bạn cũng có thể cân nhắc mở thêm các lệnh Bán (hedging) đối với cùng cặp tiền tệ đó để tạo ra một trạng thái cân bằng hơn và giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn trong trường hợp thị trường đảo chiều giảm giá bất ngờ.
Đối lập với bán ròng (Net Short)
Việc hiểu rõ khái niệm Mua Ròng cũng giúp bạn dễ dàng nắm bắt khái niệm đối lập là Bán Ròng (thường được gọi là Net Short). Trạng thái Bán Ròng xảy ra khi tổng số lượng vị thế Bán (Short) mà bạn hoặc thị trường đang nắm giữ lớn hơn tổng số lượng vị thế Mua (Long). Đây là dấu hiệu cho thấy kỳ vọng chung của các nhà giao dịch là giá của đồng tiền cơ sở sẽ giảm giá so với đồng tiền định giá.
Xem thêm: Replay Attack là gì? Cách phòng chống Replay Attack trong Forex
Cách xác định trạng thái mua ròng trong Forex
- Khối lượng giao dịch (Volume): Trên nền tảng giao dịch của bạn, hãy theo dõi khối lượng giao dịch của cặp tiền tệ bạn quan tâm. Khối lượng mua tăng đột biến thường cho thấy lực mua đang mạnh lên.
- Phân tích hành động giá (Price Action): Các mô hình nến tăng (bullish candles) với thân dài và bóng dưới ngắn (hoặc không có) thường cho thấy bên mua đang kiểm soát thị trường.
- Theo dõi sổ lệnh (Order Book/Depth of Market – nếu có): Một số nhà môi giới cung cấp thông tin về sổ lệnh, hiển thị số lượng lệnh mua và bán ở các mức giá khác nhau. Số lượng lệnh mua lớn hơn ở các mức giá hỗ trợ có thể cho thấy lực mua tiềm năng.
- Báo cáo Cam kết của các Nhà giao dịch (Commitment of Traders – COT): Đối với các hợp đồng tương lai tiền tệ được giao dịch trên các sàn giao dịch có quy định, báo cáo COT cung cấp thông tin về vị thế ròng (mua hoặc bán) của các nhóm nhà giao dịch khác nhau (ví dụ: nhà giao dịch đầu cơ lớn, nhà quản lý quỹ). Bạn có thể tìm thấy báo cáo này trên trang web của các cơ quan quản lý như CFTC (Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Hoa Kỳ). Tuy nhiên, cần lưu ý rằng báo cáo này thường được công bố chậm hơn so với diễn biến thị trường hiện tại.
Kết luận
Tóm lại, mua ròng là một khái niệm quan trọng trong thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường chứng khoán, phản ánh sự ưu thế của lực cầu so với lực cung trong một khoảng thời gian nhất định. Đây là một chỉ báo hữu ích giúp nhà đầu tư đánh giá tâm lý thị trường, nhận diện xu hướng dòng tiền và đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt hơn.
