Trong thế giới đầu tư đầy biến động, thuật ngữ “gồng lỗ” không còn xa lạ, đặc biệt đối với thế hệ GenZ năng động và đầy nhiệt huyết. Đây là một trong những sai lầm phổ biến mà nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là những người trẻ mới tham gia thị trường, thường mắc phải. Vậy, gồng lỗ là gì? Tại sao nó lại trở thành “vòng xoáy” khó thoát? Và làm thế nào để GenZ có thể tránh được cạm bẫy này? Hãy cùng GenZ Đầu Tư khám phá và tìm hiểu câu trả lời trong bài viết này.
Gồng lỗ là gì?
Trong lĩnh vực giao dịch tài chính, đặc biệt là Forex, thuật ngữ “gồng lỗ” hay “gồng lệnh” được sử dụng để chỉ hành động của nhà giao dịch khi tiếp tục giữ một vị thế đang thua lỗ với hy vọng giá sẽ đảo chiều và mang lại lợi nhuận. Thay vì cắt lỗ (stop-loss) để hạn chế thua lỗ, họ tiếp tục “gồng” lệnh, bất chấp thị trường diễn biến bất lợi. Đây là một trong những sai lầm phổ biến mà nhiều nhà giao dịch, đặc biệt là những người mới tham gia thị trường, thường mắc phải.
Để hiểu rõ hơn về gồng lỗ, chúng ta có thể xem xét một số ví dụ minh họa. Giả sử bạn mua một cặp tiền tệ EUR/USD với kỳ vọng giá tăng. Tuy nhiên, thay vì tăng, giá lại giảm mạnh. Thay vì cắt lỗ ở mức giá đã định trước, bạn tiếp tục giữ lệnh với hy vọng giá sẽ hồi phục. Hoặc, bạn bán khống (sell short) một cổ phiếu với kỳ vọng giá giảm, nhưng giá lại tăng vọt. Thay vì đóng lệnh để hạn chế thua lỗ, bạn tiếp tục “gồng” với hy vọng giá sẽ giảm trở lại.
Nguyên nhân dẫn đến gồng lỗ
Tâm lý giao dịch đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong thành công của mỗi nhà đầu tư trên thị trường Forex. Tuy nhiên, chính tâm lý lại thường là nguyên nhân dẫn đến những sai lầm nghiêm trọng, trong đó có gồng lỗ. Khi giao dịch thua lỗ, cảm xúc sợ hãi trỗi dậy, thôi thúc nhà đầu tư tìm cách “thoát nạn”. Hy vọng thị trường sẽ đảo chiều khiến họ tiếp tục gồng lỗ, thay vì cắt lỗ theo kế hoạch. Vòng luẩn quẩn này lặp đi lặp lại, khiến khoản lỗ ngày càng lớn hơn.
Thua lỗ là một phần tất yếu của giao dịch. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư lại không chấp nhận điều này. Họ coi thua lỗ là thất bại cá nhân và cố gắng gồng lỗ bất chấp rủi ro. Tâm lý này xuất phát từ lòng tự kiêu và sự thiếu hiểu biết về thị trường. Tham lam, sợ hãi, hưng phấn… là những cảm xúc mạnh mẽ có thể chi phối hành vi. Khi cảm xúc lấn át lý trí, nhà đầu tư dễ dàng đưa ra những quyết định sai lầm, bao gồm cả việc gồng lỗ. Họ trở nên mù quáng trước những tín hiệu cảnh báo và chỉ tập trung vào hy vọng hão huyền.
Kiến thức và kinh nghiệm là nền tảng vững chắc cho bất kỳ nhà đầu tư nào. Thiếu kiến thức và kinh nghiệm, nhà đầu tư dễ dàng rơi vào bẫy gồng lỗ. Quản lý vốn là yếu tố sống còn trong giao dịch Forex. Nhiều nhà đầu tư không hiểu rõ về quản lý vốn, không biết cách tính toán rủi ro và xác định điểm dừng lỗ hợp lý. Điều này khiến họ dễ dàng bị cuốn vào vòng xoáy gồng lỗ khi thị trường đi ngược lại dự đoán.
Bên cạnh đó. việc thiếu kế hoạch giao dịch rõ ràng cũng khiến nhà đầu tư dễ dàng bị lạc lối và đưa ra những quyết định sai lầm. Điểm dừng lỗ là “phao cứu sinh” cho nhà đầu tư khi thị trường đi ngược lại dự đoán. Không xác định điểm dừng lỗ trước khi vào lệnh sẽ không biết khi nào nên cắt lỗ và dễ dàng bị cuốn vào vòng xoáy gồng lỗ. Ngay cả khi có kế hoạch giao dịch, nhiều nhà đầu tư lại không tuân thủ. Họ dễ dàng bị ảnh hưởng bởi cảm xúc và những yếu tố bên ngoài, dẫn đến việc đưa ra những quyết định sai lầm.
Ngoài những nguyên nhân chủ quan, còn có những yếu tố bên ngoài cũng góp phần dẫn đến tình trạng gồng lỗ. Đôi khi, nhà đầu tư có thể bị ảnh hưởng bởi những lời khuyên từ bạn bè, người thân, hoặc các “chuyên gia” trên mạng. Những lời khuyên này có thể không chính xác và dẫn đến việc gồng lỗ. Áp lực từ gia đình, bạn bè, hoặc xã hội cũng có thể khiến nhà đầu tư gồng lỗ để chứng minh khả năng của mình. Việc tiếp cận thông tin sai lệch hoặc không đầy đủ cũng có thể dẫn đến những quyết định sai lầm và gồng lỗ.
Xem thêm: Những kiểu giao dịch trong thị trường Forex dễ khiến Trader thua lỗ
Hậu quả của việc gồng lỗ
Hậu quả trực tiếp và dễ thấy nhất của gồng lỗ chính là thua lỗ về tài chính. Khi thị trường đi ngược lại dự đoán, thay vì cắt lỗ để hạn chế thiệt hại, nhà giao dịch tiếp tục gồng lệnh với hy vọng giá sẽ quay đầu. Tuy nhiên, thị trường thường không chiều lòng ai, và việc gồng lỗ chỉ khiến khoản lỗ ngày càng lớn hơn. Nghiêm trọng hơn, nếu không có điểm dừng lỗ, gồng lỗ có thể dẫn đến việc “cháy” tài khoản, tức là mất hết số tiền đầu tư.
Khi “kẹt” trong một vị thế thua lỗ, nhà giao dịch không thể tận dụng những cơ hội giao dịch tốt hơn trên thị trường. Họ bỏ lỡ những cơ hội sinh lời tiềm năng, và đôi khi, chính những cơ hội này lại có thể giúp họ bù đắp lại những khoản lỗ trước đó.
Gồng lỗ không chỉ gây ra những tổn thất về tài chính mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và tinh thần của nhà giao dịch. Việc liên tục theo dõi thị trường trong lo lắng, căng thẳng khiến họ dễ bị stress, mất ngủ, thậm chí trầm cảm. Gồng lỗ kéo dài có thể dẫn đến sự chán nản, mất niềm tin vào bản thân và thị trường, từ đó ảnh hưởng đến những quyết định giao dịch tiếp theo.
Nếu không thể thoát khỏi “vòng xoáy” gồng lỗ, nhà giao dịch sẽ khó có thể thành công trong sự nghiệp giao dịch của mình. Gồng lỗ liên tục không chỉ gây ra những tổn thất về tài chính mà còn ảnh hưởng đến tâm lý, tinh thần và kỷ luật giao dịch. Điều này khiến nhà giao dịch khó có thể học hỏi, phát triển và cải thiện kỹ năng giao dịch của mình, từ đó dẫn đến thất bại trong dài hạn
Cách để thoát khỏi “vòng xoáy” gồng lỗ trong Forex
Xây dựng kế hoạch giao dịch rõ ràng
- Xác định mục tiêu giao dịch: Bạn cần xác định rõ mục tiêu của mình khi tham gia thị trường Forex là gì. Bạn muốn kiếm lợi nhuận như thế nào, trong khoảng thời gian nào? Mục tiêu rõ ràng sẽ giúp bạn có động lực và định hướng để tuân thủ kỷ luật.
- Thiết lập quy tắc vào lệnh và cắt lỗ: Quy tắc vào lệnh và cắt lỗ là hai yếu tố quan trọng của kế hoạch giao dịch. Bạn cần xác định rõ khi nào nên vào lệnh và khi nào nên cắt lỗ. Điểm cắt lỗ (stop-loss) cần được xác định dựa trên phân tích kỹ thuật, phân tích cơ bản và mức độ chấp nhận rủi ro của bạn.
- Tuân thủ kế hoạch: Kế hoạch giao dịch chỉ có giá trị khi bạn tuân thủ nó một cách nghiêm ngặt. Hãy rèn luyện tính kỷ luật và không để cảm xúc chi phối quyết định của mình.
Quản lý vốn chặt chẽ
- Xác định số tiền rủi ro cho mỗi giao dịch: Bạn cần xác định rõ số tiền tối đa mà bạn sẵn sàng mất cho mỗi giao dịch. Số tiền này nên được tính toán dựa trên tổng vốn của bạn và mức độ chấp nhận rủi ro của bạn.
- Sử dụng đòn bẩy hợp lý: Đòn bẩy có thể giúp bạn tăng lợi nhuận, nhưng cũng làm tăng rủi ro thua lỗ. Hãy sử dụng đòn bẩy một cách thận trọng và phù hợp với khả năng tài chính của bạn.
- Không bao giờ “all in”: “All in” là hành động đặt cược toàn bộ số vốn vào một giao dịch duy nhất. Đây là một hành động cực kỳ rủi ro và có thể dẫn đến cháy tài khoản. Hãy luôn chia nhỏ vốn của bạn cho nhiều giao dịch khác nhau để giảm thiểu rủi ro.
Rèn luyện tâm lý giao dịch
- Kiểm soát cảm xúc: Cảm xúc là một trong những yếu tố chi phối lớn nhất đến quyết định giao dịch của bạn. Hãy học cách kiểm soát cảm xúc của mình, đặc biệt là sợ hãi và tham lam.
- Chấp nhận thua lỗ: Thua lỗ là một phần tất yếu của giao dịch. Hãy chấp nhận thua lỗ như một chi phí kinh doanh và học hỏi từ những sai lầm.
- Không cố gắng “gỡ gạc”: Khi thua lỗ, nhiều nhà đầu tư có xu hướng cố gắng “gỡ gạc” bằng cách tăng khối lượng giao dịch hoặc thay đổi chiến lược. Đây là một hành động nguy hiểm và có thể dẫn đến thua lỗ nặng nề hơn. Hãy bình tĩnh và tuân thủ kế hoạch giao dịch của bạn.
Nâng cao kiến thức và kỹ năng
- Học hỏi về phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản: Kiến thức về phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản sẽ giúp bạn dự đoán hướng đi của thị trường và đưa ra những quyết định giao dịch chính xác hơn.
- Thực hành giao dịch trên tài khoản demo: Tài khoản demo là một công cụ tuyệt vời để bạn thực hành giao dịch mà không sợ mất tiền thật. Hãy sử dụng tài khoản demo để làm quen với thị trường và rèn luyện kỹ năng giao dịch của mình.
- Tham gia các khóa học và hội thảo: Các khóa học và hội thảo về giao dịch Forex sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức và kinh nghiệm quý báu từ các chuyên gia.
Kết luận
Gồng lỗ là một “căn bệnh” nguy hiểm trong giao dịch Forex, nhưng hoàn toàn có thể chữa được nếu chúng ta có ý thức và quyết tâm. Điều quan trọng là GenZ cần trang bị cho mình kiến thức vững chắc, rèn luyện kỹ năng giao dịch, và đặc biệt là xây dựng một tâm lý giao dịch ổn định. Hãy nhớ rằng, đầu tư là một hành trình dài, và việc học hỏi, rút kinh nghiệm từ những sai lầm là điều không thể tránh khỏi. Chúc các bạn thành công trên con đường chinh phục đỉnh cao tài chính!