Trong thế giới giao dịch, việc dự đoán hướng đi của giá là vô cùng quan trọng. Một trong những công cụ hỗ trợ đắc lực cho trader trong việc này là chỉ báo OBV. Bằng cách phân tích khối lượng giao dịch, OBV giúp chúng ta hiểu rõ hơn về động thái của dòng tiền trên thị trường. Bài viết này, GenZ Đầu Tư sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về OBV, từ cách thức hoạt động đến những ứng dụng thực tế trong việc đưa ra quyết định giao dịch.
Chỉ báo OBV là gì?
OBV (On Balance Volume) là một chỉ báo kỹ thuật được phát triển bởi Joseph Granville. Nó đo lường khối lượng giao dịch và liên hệ nó với biến động giá để dự đoán những thay đổi về giá. OBV là một chỉ báo đơn giản nhưng hiệu quả, được nhiều trader sử dụng để xác định xu hướng thị trường và tìm kiếm điểm đảo chiều.
Xem thêm: Chỉ báo Alligator là gì? Cách áp dụng chỉ báo Alligator trong forex
Lịch sử hình thành của OBV:
- Nguồn gốc: Chỉ báo OBV được phát triển bởi Joseph Granville, một nhà phân tích kỹ thuật nổi tiếng, và được giới thiệu lần đầu tiên trong cuốn sách “New Key to Stock Market Profits” (Chìa khóa mới dẫn đến cánh cửa lợi nhuận trên thị trường chứng khoán) của ông vào năm 1963.
- Ý tưởng cốt lõi: Granville tin rằng khối lượng giao dịch là yếu tố quan trọng, là động lực chính của thị trường tài chính. Ông cho rằng việc phân tích khối lượng giao dịch có thể giúp dự đoán được xu hướng giá trong tương lai.
Ý nghĩa của chỉ báo OBV
Đo lường áp lực mua/bán
Chỉ báo OBV (On Balance Volume) hoạt động dựa trên giả định rằng khối lượng giao dịch là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến giá. Khi khối lượng giao dịch tăng trong ngày giá tăng, điều này cho thấy lực mua đang mạnh mẽ, nhiều người muốn mua vào. Ngược lại, khi khối lượng giao dịch tăng trong ngày giá giảm, điều này cho thấy lực bán đang mạnh mẽ, nhiều người muốn bán ra.
Ví dụ: Nếu hôm nay giá cổ phiếu tăng và khối lượng giao dịch tăng đột biến, OBV cũng sẽ tăng mạnh. Điều này cho thấy áp lực mua đang rất lớn, nhiều nhà đầu tư đang muốn mua cổ phiếu này.
Xác nhận xu hướng
Chỉ báo OBV giúp xác nhận xu hướng giá hiện tại. Nếu giá cổ phiếu đang trong xu hướng tăng và OBV cũng tăng theo, điều này cho thấy xu hướng tăng đang được củng cố bởi lực mua mạnh mẽ. Ngược lại, nếu giá cổ phiếu đang trong xu hướng giảm và OBV cũng giảm theo, điều này cho thấy xu hướng giảm đang được củng cố bởi lực bán mạnh mẽ.
Dự đoán đảo chiều
Phân kỳ giữa giá và OBV là một dấu hiệu sớm của sự đảo chiều xu hướng. Ví dụ, nếu giá cổ phiếu tiếp tục tăng nhưng OBV không tăng hoặc thậm chí giảm, điều này có thể là dấu hiệu cho thấy lực mua đang yếu đi và xu hướng tăng có thể sắp kết thúc. Ngược lại, nếu giá cổ phiếu tiếp tục giảm nhưng OBV không giảm hoặc thậm chí tăng, điều này có thể là dấu hiệu cho thấy lực bán đang yếu đi và xu hướng giảm có thể sắp kết thúc.
Xác định động lượng
Sự thay đổi của OBV phản ánh động lượng của thị trường. OBV tăng mạnh cho thấy động lượng tăng mạnh, tức là lực mua đang rất mạnh và thị trường đang rất hưng phấn. Ngược lại, OBV giảm mạnh cho thấy động lượng giảm mạnh, tức là lực bán đang rất mạnh và thị trường đang rất bi quan.
Ví dụ: Chỉ báo OBV tăng liên tục và mạnh mẽ trong một thời gian ngắn cho thấy động lượng tăng trưởng của cổ phiếu đó là rất lớn.
Công thức tính OBV
- Nếu giá đóng cửa hôm nay cao hơn giá đóng cửa hôm qua: OBV = OBV hôm qua + Khối lượng hôm nay
- Nếu giá đóng cửa hôm nay thấp hơn giá đóng cửa hôm qua: OBV = OBV hôm qua – Khối lượng hôm nay
- Nếu giá đóng cửa hôm nay bằng giá đóng cửa hôm qua: OBV = OBV hôm qua (không đổi)
Ví dụ minh họa: Giả sử chúng ta có dữ liệu về giá đóng cửa và khối lượng giao dịch của một cổ phiếu trong 5 ngày như sau:
- Ngày 1: Giá đóng cửa là 10.000 với khối lượng giao dịch 1.000.000 (giả sử OBV ban đầu = 0)
- Ngày 2: Giá đóng cửa là 10.500 với khối lượng giao dịch 1.200.000
- Ngày 3: Giá đóng cửa là 10.200 với khối lượng giao dịch 1.100.000
- Ngày 4: Giá đóng cửa là 10.800 với khối lượng giao dịch 1.300.000
- Ngày 5: Giá đóng cửa là 11.000 với khối lượng giao dịch 1.400.000
Để tính OBV, ta thực hiện như sau:
- Ngày 1: OBV = 0 (giá trị ban đầu)
- Ngày 2: Giá đóng cửa tăng, OBV = 0 + 1.200.000 = 1.200.000
- Ngày 3: Giá đóng cửa giảm, OBV = 1.200.000 – 1.100.000 = 100.000
- Ngày 4: Giá đóng cửa tăng, OBV = 100.000 + 1.300.000 = 1.400.000
- Ngày 5: Giá đóng cửa tăng, OBV = 1.400.000 + 1.400.000 = 2.800.000
Lưu ý
- Giá trị OBV không có ý nghĩa tuyệt đối, mà quan trọng là sự thay đổi của OBV theo thời gian.
- Chỉ báo OBV nên được sử dụng kết hợp với các chỉ báo kỹ thuật khác để đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả.
Cách sử dụng chỉ báo OBV hiệu quả
Xác định xu hướng giá
Chỉ báo OBV (On Balance Volume) là một công cụ hữu ích trong phân tích kỹ thuật, giúp trader xác định xu hướng thị trường thông qua khối lượng giao dịch. OBV tăng cho thấy lực mua đang mạnh mẽ và xu hướng tăng giá có thể tiếp diễn. Ngược lại, OBV giảm cho thấy lực bán đang mạnh mẽ và xu hướng giảm giá có thể tiếp diễn.
Ví dụ, nếu bạn thấy chỉ báo OBV của một cổ phiếu liên tục tăng trong vài tuần, đó là dấu hiệu cho thấy cổ phiếu đó đang trong xu hướng tăng và bạn có thể cân nhắc mua vào.
Tìm kiếm điểm đảo chiều
- Phân kỳ giữa OBV và giá: Báo hiệu đảo chiều: Phân kỳ xảy ra khi giá và OBV di chuyển ngược chiều nhau. Ví dụ, nếu giá cổ phiếu tăng nhưng OBV không tăng hoặc thậm chí giảm, đó có thể là dấu hiệu cho thấy lực mua đang yếu đi và xu hướng tăng có thể sắp kết thúc. Ngược lại, nếu giá cổ phiếu giảm nhưng OBV không giảm hoặc thậm chí tăng, đó có thể là dấu hiệu cho thấy lực bán đang yếu đi và xu hướng giảm có thể sắp kết thúc.
- OBV phá vỡ ngưỡng kháng cự/hỗ trợ: Xác nhận đảo chiều: Khi OBV phá vỡ một ngưỡng kháng cự quan trọng, đó có thể là tín hiệu cho thấy xu hướng tăng mới đang bắt đầu. Ngược lại, khi OBV phá vỡ một ngưỡng hỗ trợ quan trọng, đó có thể là tín hiệu cho thấy xu hướng giảm mới đang bắt đầu.
Kết hợp chỉ báo OBV với các chỉ báo khác
- RSI (Relative Strength Index): RSI là một chỉ báo đo lường động lượng của giá. Kết hợp OBV và RSI có thể giúp bạn xác nhận xu hướng và tìm kiếm điểm đảo chiều hiệu quả hơn.
- MACD (Moving Average Convergence Divergence): MACD là một chỉ báo giúp xác định xu hướng và động lượng của giá. Kết hợp OBV và MACD có thể giúp bạn đưa ra quyết định giao dịch chính xác hơn.
- Đường trung bình động: Đường trung bình động là một chỉ báo giúp làm mịn dữ liệu giá và xác định xu hướng. Kết hợp OBV và đường trung bình động có thể giúp bạn xác định xu hướng dài hạn của thị trường.
Kết luận
Trong phân tích kỹ thuật, chỉ báo OBV (On Balance Volume) đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá động lực giá thông qua khối lượng giao dịch. Bằng cách phân tích sự biến động của khối lượng, OBV có thể cung cấp cho nhà đầu tư những tín hiệu giá trị về xu hướng thị trường. Tuy nhiên, để tối ưu hóa hiệu quả và giảm thiểu rủi ro, việc kết hợp OBV với các chỉ báo bổ sung như RSI, MACD hay đường trung bình động là điều cần thiết.
