ARS là gì? Những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị của đồng ARS

ARS là mã ký hiệu quốc tế theo chuẩn ISO 4217 của đồng Peso Argentina, đơn vị tiền tệ chính thức của nước Cộng hòa Argentina – một quốc gia nằm ở Nam Mỹ với nền kinh tế đầy biến động. Đồng Peso Argentina được chia nhỏ thành 100 centavos, tương tự như cách đồng đô la Mỹ chia thành cent. Từ “Peso” trong tiếng Tây Ban Nha có nghĩa là “trọng lượng”, phản ánh nguồn gốc lịch sử của nó từ thời kỳ thuộc địa khi tiền tệ được định giá dựa trên trọng lượng của kim loại quý như bạc hoặc vàng.

Đồng Peso hiện đại mà chúng ta biết đến ngày nay được giới thiệu vào năm 1992, sau khi Argentina quyết định thay thế đồng Austral – một loại tiền tệ trước đó đã thất bại trong việc kiềm chế siêu lạm phát.

Trước đó, Argentina đã trải qua nhiều phiên bản khác nhau của đồng Peso, chẳng hạn như Peso Moneda Nacional (1881 – 1969), Peso Ley (1970 – 1983), và Peso Argentina (1983 – 1985). Tuy nhiên, phiên bản Peso từ năm 1992 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng khi nó được gắn giá trị cố định 1:1 với đồng đô la Mỹ theo chính sách “Convertibility Plan” nhằm ổn định nền kinh tế. Dẫu vậy, chính sách này chỉ tồn tại đến năm 2001, khi Argentina rơi vào khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng, dẫn đến việc phá giá đồng Peso và để nó thả nổi trên thị trường.

Hiện nay, đồng ARS lưu hành dưới dạng tiền giấy với các mệnh giá phổ biến như 2, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500, 1.000, 2.000, 5.000, 10.000 và mới nhất là 20.000 Peso (ra mắt vào tháng 11/2024), cùng với tiền xu 1, 2, 5 và 10 Peso. Tuy nhiên, do lạm phát cao kéo dài, các mệnh giá nhỏ như 1 Peso gần như không còn giá trị thực tế trong giao dịch hàng ngày.

Giá trị của đồng Peso Argentina (ARS) không ổn định và chịu tác động từ nhiều yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội, và cả tâm lý thị trường. Sự mất giá liên tục của ARS trong nhiều thập kỷ qua là kết quả của một chuỗi các vấn đề phức tạp, đan xen lẫn nhau.

Lạm phát cao kỷ lục

Lạm phát là “kẻ thù số một” của đồng ARS, khiến nó trở thành một trong những đồng tiền mất giá nhanh nhất thế giới. Argentina đã phải đối mặt với lạm phát kinh niên từ những năm 1970, nhưng tình hình trở nên đặc biệt nghiêm trọng trong thập kỷ qua. Ví dụ, vào năm 2023, tỷ lệ lạm phát hàng năm của Argentina vượt mức 200%, và đến tháng 3/2025, dù có dấu hiệu giảm nhẹ nhờ các chính sách kiểm soát tiền tệ, con số này vẫn dao động ở mức 50 – 70% theo ước tính.

• Nguyên nhân: Chính phủ Argentina thường xuyên in thêm tiền để bù đắp thâm hụt ngân sách và chi trả các khoản nợ công, dẫn đến cung tiền tăng vượt quá nhu cầu thực tế. Điều này làm giảm sức mua của ARS, đẩy giá cả hàng hóa tăng vọt.
• Hậu quả: Người dân mất niềm tin vào ARS, buộc họ phải tìm đến các tài sản thay thế như USD hoặc vàng. Khi giá hàng hóa tăng nhanh hơn thu nhập, giá trị thực tế của ARS bị xói mòn nghiêm trọng. Chẳng hạn, một ổ bánh mì có giá 200 ARS vào năm 2022 đã tăng lên hơn 5.000 ARS vào năm 2025.

Tỷ giá hối đoái và sự phụ thuộc vào USD

Tỷ giá giữa ARS và USD là yếu tố then chốt quyết định giá trị của đồng Peso. Từ khi chính sách “Convertibility Plan” (1 ARS = 1 USD) sụp đổ vào năm 2001, ARS đã chuyển sang chế độ thả nổi có quản lý, nhưng thực tế lại bị ảnh hưởng mạnh bởi nhu cầu USD trong nước.

• Thị trường chính thức và chợ đen: Argentina duy trì hai tỷ giá: tỷ giá chính thức do Ngân hàng Trung ương (BCRA) kiểm soát và tỷ giá “dólar blue” (chợ đen) mà người dân sử dụng phổ biến hơn. Vào tháng 3/2025, tỷ giá chính thức có thể là 1 USD = 1.020 ARS, nhưng trên chợ đen, con số này có thể lên tới 2.000 ARS hoặc hơn, phản ánh sự chênh lệch cung cầu thực tế.
• Nguyên nhân: Nhu cầu USD tăng cao do người dân và doanh nghiệp tích trữ đô la như một biện pháp bảo vệ tài sản trước lạm phát. Ngược lại, nguồn cung USD từ xuất khẩu hoặc đầu tư nước ngoài lại không đủ để đáp ứng, khiến ARS mất giá.
• Tác động: Khi USD tăng giá trên toàn cầu hoặc khi chính phủ thắt chặt kiểm soát ngoại hối (ví dụ, hạn chế mua USD), áp lực lên ARS càng lớn, đẩy tỷ giá xuống thấp hơn nữa.

Nợ công và dự trữ ngoại hối

Argentina là một trong những quốc gia có gánh nặng nợ công lớn nhất thế giới, với tổng nợ nước ngoài từng vượt mức 250 tỷ USD vào năm 2018. Dù đã tái cơ cấu nợ với Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và các chủ nợ tư nhân vào năm 2020 và 2024, tình hình vẫn chưa cải thiện đáng kể.

• Thực trạng: Dự trữ ngoại hối của Argentina vào tháng 3/2025 chỉ dao động quanh mức 50-60 tỷ USD, không đủ để trả nợ hoặc can thiệp ổn định tỷ giá. Ví dụ, vào năm 2023, dự trữ từng giảm xuống dưới 20 tỷ USD, mức thấp nhất trong nhiều năm.
• Hậu quả: Khi không đủ ngoại tệ để chi trả các khoản vay quốc tế, chính phủ buộc phải phá giá ARS hoặc in thêm tiền, cả hai biện pháp này đều làm đồng tiền mất giá. Các cuộc đàm phán với IMF như khoản vay 44 tỷ USD từ năm 2018 thường đi kèm điều kiện thắt chặt tài chính, gây áp lực thêm lên ARS.

Xem thêm: Stop out là gì? Stop out gây ra những hậu quả gì trong giao dịch?

Cơ cấu kinh tế đơn nhất và biến động thị trường hàng hóa

Argentina phụ thuộc nặng nề vào xuất khẩu nông sản chiếm hơn 60% kim ngạch xuất khẩu như đậu nành, lúa mì, ngô và thịt bò. Điều này khiến giá trị ARS dễ bị tổn thương trước các yếu tố bên ngoài.

• Thiên tai: Hạn hán nghiêm trọng vào năm 2018 đã gây thiệt hại 8,5 tỷ USD cho ngành nông nghiệp, làm giảm nguồn thu ngoại tệ và đẩy ARS vào vòng xoáy mất giá.
• Giá hàng hóa quốc tế: Khi giá đậu nành hoặc thịt bò giảm trên thị trường toàn cầu (do cạnh tranh từ Brazil hoặc Mỹ), nguồn USD của Argentina giảm, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng ổn định ARS.
• Tác động: Nếu mùa vụ thất bát hoặc giá hàng hóa lao dốc, chính phủ không có đủ ngoại tệ để can thiệp thị trường, dẫn đến việc ARS mất giá thêm.

Chính sách kinh tế và bất ổn chính trị

Chính sách kinh tế của Argentina thường xuyên thay đổi theo từng chính quyền, tạo ra sự thiếu nhất quán và làm suy yếu niềm tin vào ARS.

• Chính sách bảo hộ: Các biện pháp như kiểm soát vốn, thuế xuất khẩu cao (đặc biệt với nông sản), và trợ cấp lớn cho năng lượng đã làm tăng thâm hụt tài chính, buộc chính phủ in thêm ARS để bù đắp.
• Bất ổn chính trị: Các cuộc biểu tình lớn như năm 2019 khi người dân phản đối chính sách kinh tế của Tổng thống Mauricio Macri, hay năm 2023 dưới thời Alberto Fernández làm gia tăng sự hoang mang trên thị trường tài chính. Chính quyền hiện tại của Tổng thống Javier Milei (từ tháng 12/2023) đang cố gắng cải cách, nhưng những thay đổi lớn như giảm trợ cấp hoặc tự do hóa tỷ giá vẫn gây tranh cãi và khiến ARS biến động.

Tâm lý thị trường và hành vi người dân

Tâm lý hoảng loạn của người dân và nhà đầu tư đóng vai trò lớn trong việc đẩy nhanh quá trình mất giá của ARS.

• Hiện tượng “chạy đua đổi USD”: Khi ARS bắt đầu mất giá, người dân đổ xô đổi tiền sang USD hoặc rút tiền khỏi ngân hàng, tạo áp lực khổng lồ lên hệ thống tài chính. Năm 2019, hơn 2 tỷ USD đã bị rút khỏi các ngân hàng Argentina chỉ trong vài tuần.
• Thiếu niềm tin: Lịch sử lạm phát và khủng hoảng khiến người Argentina không còn tin tưởng vào ARS như một phương tiện tích trữ giá trị. Thay vào đó, họ chuyển sang USD, vàng, hoặc thậm chí tiền điện tử như Bitcoin (dù quy mô còn nhỏ).
• Vòng xoáy tự củng cố: Khi càng nhiều người từ bỏ ARS, giá trị của nó càng giảm, tạo ra một vòng luẩn quẩn khó phá vỡ.

Các yếu tố quốc tế

Ngoài các vấn đề nội tại, ARS còn chịu ảnh hưởng từ bối cảnh kinh tế toàn cầu:

• Lãi suất USD: Khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất, USD trở nên hấp dẫn hơn, hút vốn khỏi các thị trường mới nổi như Argentina, khiến ARS mất giá.
• Giá dầu và năng lượng: Argentina nhập khẩu một phần lớn năng lượng (dù có trữ lượng dầu mỏ Vaca Muerta), nên khi giá dầu tăng, áp lực lên cán cân thanh toán tăng, ảnh hưởng tiêu cực đến ARS.
• Đầu tư nước ngoài: Sự rút vốn của các nhà đầu tư quốc tế – như trong cuộc khủng hoảng nợ năm 2018 – làm giảm nguồn cung USD, đẩy ARS xuống thấp hơn.

Xem thêm: Kiến thức Forex