Trong thế giới giao dịch Forex đầy biến động, việc xác định xu hướng và sức mạnh của thị trường là chìa khóa để đưa ra các quyết định đầu tư chính xác. Đó là lý do vì sao chỉ báo DMI ra đời, trở thành một công cụ phân tích kỹ thuật mạnh mẽ được nhiều nhà giao dịch tin dùng. Bài viết này, GenZ Đầu Tư sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về chỉ báo DMI, từ khái niệm cơ bản, cấu tạo, cách sử dụng trong giao dịch Forex, đến những ưu và nhược điểm cần lưu ý.
Chỉ báo DMI là gì?
Chỉ báo DMI (Chỉ số chuyển động định hướng) là một công cụ phân tích kỹ thuật được sử dụng để đo lường sức mạnh của xu hướng giá và xác định xu hướng đó là tăng hay giảm.
Nó bao gồm ba thành phần chính:
- +DI (Positive Directional Indicator): Chỉ báo hướng tăng.
- -DI (Negative Directional Indicator): Chỉ báo hướng giảm.
- ADX (Average Directional Index): Chỉ báo hướng trung bình.
Bằng cách phân tích sự tương quan giữa các thành phần này, nhà giao dịch có thể đánh giá được sức mạnh và hướng đi của xu hướng thị trường.
Xem thêm: Chỉ báo Accumulation/Distribution (A/D) là gì? Khái niệm và cách tính
Nguồn gốc và lịch sử hình thành
Chỉ báo DMI là một phát minh của J. Welles Wilder Jr., một kỹ sư cơ khí tài ba, đồng thời là một nhà phân tích kỹ thuật lỗi lạc. Ông đã giới thiệu công cụ này lần đầu tiên trong cuốn sách mang tính cách mạng “New Concepts in Technical Trading Systems” xuất bản năm 1978. Không chỉ dừng lại ở DMI, Wilder còn là cha đẻ của nhiều chỉ báo kỹ thuật được ưa chuộng khác như Relative Strength Index (RSI) và Average True Range (ATR).
Những đóng góp của ông đã được giới giao dịch chuyên nghiệp trên toàn thế giới công nhận và đánh giá cao, minh chứng cho sự sắc bén và hiệu quả trong các phương pháp phân tích của ông.
Mục đích sử dụng chỉ báo DMI
Mục đích cốt lõi của chỉ báo DMI là hỗ trợ nhà giao dịch đánh giá độ mạnh của xu hướng hiện tại, từ đó xác định liệu xu hướng đó có đáng để tham gia giao dịch hay không. Đồng thời, chỉ báo DMI cũng cung cấp thông tin về hướng đi của xu hướng, giúp nhà giao dịch đưa ra quyết định mua hoặc bán một cách hợp lý.
Cụ thể, chỉ số ADX trong chỉ báo DMI đóng vai trò đo lường sức mạnh của xu hướng, bất kể xu hướng đó là tăng hay giảm. Bằng cách quan sát sự giao cắt giữa hai chỉ báo +DI và -DI, nhà giao dịch có thể nhận diện được hướng đi của xu hướng. Ngoài ra, chỉ báo DMI còn giúp nhà giao dịch tránh được những thị trường đi ngang hoặc có biến động yếu, nơi mà xu hướng không rõ ràng và tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Cấu tạo của chỉ báo DMI
+DI (Chỉ số định hướng dương)
Ý nghĩa
Chỉ báo +DI (Positive Directional Indicator) đóng vai trò quan trọng trong việc đo lường sức mạnh của xu hướng tăng trên thị trường. Để tính toán +DI, người ta tiến hành so sánh giá cao hiện tại với giá cao của phiên giao dịch trước đó. Về bản chất, khi giá cao hiện tại vượt trội hơn so với giá cao phiên trước, +DI sẽ tăng lên. Sự gia tăng này cho thấy rằng lực mua đang chiếm ưu thế trên thị trường, báo hiệu một xu hướng tăng đang mạnh dần.
Cách hoạt động
Khi chỉ báo +DI tăng trưởng, đó là tín hiệu cho thấy phe mua đang nắm quyền kiểm soát thị trường, đồng thời khẳng định rằng xu hướng tăng đang ngày càng trở nên mạnh mẽ hơn. Một quy tắc đơn giản là, giá trị +DI càng cao, thì sức mạnh của xu hướng tăng cũng càng được củng cố. Điều này cung cấp cho nhà giao dịch một cái nhìn trực quan về động lực tăng giá, giúp họ đưa ra các quyết định đầu tư chính xác hơn.
-DI (Chỉ số định hướng âm)
Ý nghĩa
Chỉ báo -DI (Negative Directional Indicator) là công cụ để đo lường sức mạnh của xu hướng giảm trên thị trường. Việc tính toán -DI dựa trên sự so sánh giữa giá thấp hiện tại và giá thấp của phiên giao dịch trước đó. Khi giá thấp hiện tại giảm xuống thấp hơn so với giá thấp phiên trước, -DI sẽ tăng lên. Sự gia tăng này cho thấy rằng lực bán đang chiếm ưu thế trên thị trường, báo hiệu một xu hướng giảm đang mạnh dần.
Cách hoạt động
Khi chỉ báo -DI tăng, đó là dấu hiệu cho thấy phe bán đang chiếm lĩnh thị trường, đồng thời củng cố sức mạnh của xu hướng giảm. Tương tự như +DI, giá trị -DI càng cao, xu hướng giảm càng trở nên mạnh mẽ hơn. Điều này cung cấp cho nhà giao dịch thông tin quan trọng về động lực giảm giá, giúp họ đưa ra quyết định giao dịch phù hợp với xu hướng thị trường.
ADX (Chỉ số định hướng trung bình)
Ý nghĩa
Chỉ số ADX (Average Directional Index) là một công cụ đo lường sức mạnh của xu hướng thị trường, hoạt động độc lập với việc xu hướng đó là tăng hay giảm. Được tính toán dựa trên sự chênh lệch giữa hai chỉ báo +DI và -DI, ADX cung cấp một giá trị dao động từ 0 đến 100. Trong đó, giá trị ADX càng cao biểu thị xu hướng thị trường càng mạnh mẽ, cho phép nhà giao dịch nhận biết được động lực của thị trường một cách khách quan.
Cách hoạt động
Khi chỉ số ADX vượt qua ngưỡng 25, đây là tín hiệu cho thấy xu hướng hiện tại đang đủ mạnh để nhà giao dịch xem xét các cơ hội đầu tư. Ngược lại, nếu ADX hạ xuống dưới mức 20, thị trường được đánh giá là đang trong trạng thái xu hướng yếu hoặc đi ngang, khiến cho việc giao dịch trở nên rủi ro hơn.
Điều quan trọng cần lưu ý là ADX chỉ cho thấy độ mạnh của một xu hướng đang hình thành, chứ không cung cấp thông tin về việc xu hướng đó là tăng hay giảm. Nhà đầu tư cần kết hợp ADX với các chỉ báo khác để có cái nhìn toàn diện hơn về thị trường.
Công thức tính chỉ báo DMI
Tính toán Chuyển động Định hướng (+DM và -DM):
- +DM (Positive Directional Movement – Chuyển động Định hướng Dương):
+DM = Giá Cao Hiện Tại – Giá Cao Phiên Trước (Nếu kết quả dương)
+DM = 0 (Nếu kết quả âm hoặc bằng 0)
- -DM (Negative Directional Movement – Chuyển động Định hướng Âm):
-DM = Giá Thấp Phiên Trước – Giá Thấp Hiện Tại (Nếu kết quả dương)
-DM = 0 (Nếu kết quả âm hoặc bằng 0)
Tính toán True Range (TR)
TR là giá trị lớn nhất trong 3 giá trị sau:
- Giá Cao Hiện Tại – Giá Thấp Hiện Tại
- |Giá Cao Hiện Tại – Giá Đóng Phiên Trước|
- |Giá Thấp Hiện Tại – Giá Đóng Phiên Trước|
Tính toán +DI và -DI
- +DI (Positive Directional Indicator – Chỉ số Định hướng Dương):
+DI = (+DM / TR) * 100
- -DI (Negative Directional Indicator – Chỉ số Định hướng Âm):
-DI = (-DM / TR) * 100
Các giá trị +DM,-DM và TR, được tính toán trên một khoảng thời gian do người sử dụng cài đặt, thông thường là 14 kỳ. Và được làm mượt bằng phương pháp trung bình động.
Tính toán ADX (Average Directional Index)
ADX là giá trị trung bình động của DX (Directional Index).
Tính DX:
DX = |(+DI) – (-DI)| / |(+DI) + (-DI)| * 100
Giá trị ADX sẽ là đường trung bình động của DX, trên 1 khoảng thời gian do người sử dụng cài đặt, thường là 14 kỳ.
Cách sử dụng chỉ báo DMI trong giao dịch
1. Cách xác định xu hướng mạnh và xu hướng yếu dựa trên ADX:
- ADX trên 25:
Khi ADX vượt qua mức 25, nó báo hiệu rằng xu hướng hiện tại đủ mạnh để giao dịch. Điều này có nghĩa là thị trường đang có động lực rõ ràng, và các giao dịch theo xu hướng có khả năng thành công cao hơn.
- ADX dưới 20:
Khi ADX giảm xuống dưới 20, nó cho thấy xu hướng đang yếu dần hoặc thị trường đang trong giai đoạn đi ngang (sideways). Trong những tình huống này, việc giao dịch theo xu hướng có thể gặp nhiều rủi ro.
Giải thích: ADX đo lường sức mạnh của xu hướng, bất kể xu hướng đó là tăng hay giảm. Giá trị ADX càng cao, xu hướng càng mạnh. Do đó, ADX là một công cụ hữu ích để lọc ra những xu hướng mạnh mẽ và tránh những thị trường biến động yếu.
2. Cách xác định tín hiệu mua và bán dựa trên sự giao cắt của +DI và -DI:
- Tín hiệu mua: Khi đường +DI cắt lên trên đường -DI, đó là tín hiệu mua. Điều này cho thấy rằng xu hướng tăng đang mạnh lên, và phe mua đang chiếm ưu thế.
- Tín hiệu bán: Khi đường -DI cắt lên trên đường +DI, đó là tín hiệu bán. Điều này cho thấy rằng xu hướng giảm đang mạnh lên, và phe bán đang chiếm ưu thế.
Lưu ý: Để tăng độ tin cậy của tín hiệu, nên kết hợp việc giao cắt của +DI và -DI với giá trị ADX. Khi ADX trên 25, tín hiệu giao cắt sẽ mạnh mẽ hơn.
3. Kết hợp chỉ báo DMI với các chỉ báo kỹ thuật khác để tăng độ chính xác của tín hiệu giao dịch:
DMI có thể được kết hợp với các chỉ báo xu hướng khác như đường trung bình động (MA) hoặc các chỉ báo dao động như RSI (Relative Strength Index) và MACD (Moving Average Convergence Divergence).
Ví dụ:
- Kết hợp DMI với MA: Xác nhận tín hiệu mua khi +DI cắt lên -DI và giá nằm trên đường MA.
- kết hợp DMI và RSI, khi +DI cắt lên -DI và RSI nằm trên 50 thì mức độ tin cậy của lệnh mua sẽ cao hơn.
Kết luận
Tóm lại, chỉ báo DMI là một công cụ phân tích kỹ thuật mạnh mẽ, giúp nhà giao dịch Forex xác định xu hướng và sức mạnh của thị trường một cách hiệu quả. Tuy nhiên, như mọi chỉ báo khác, DMI không phải là chén thánh và cần được sử dụng kết hợp với các công cụ phân tích khác để tăng độ chính xác. Việc nắm vững cách sử dụng DMI, kết hợp với quản lý rủi ro chặt chẽ, sẽ giúp bạn đưa ra các quyết định giao dịch thông minh hơn và nâng cao khả năng thành công trên thị trường Forex đầy thách thức này.
