Xác định xu hướng là chìa khóa trong giao dịch, nhưng thị trường thường xuyên rơi vào trạng thái “choppy”, gây khó khăn cho các chiến lược theo xu hướng. Choppiness Index ra đời như một công cụ giúp nhà giao dịch đo lường mức độ “choppy” này, từ đó đưa ra quyết định giao dịch phù hợp hơn. Vậy, Choppiness Index là gì và ứng dụng của nó trong giao dịch như thế nào? Bài viết này, GenZ Đầu Tư sẽ cung cấp câu trả lời chi tiết.
Choppiness Index là gì?
Choppiness Index (CHOP) là một chỉ báo kỹ thuật được phát triển bởi nhà giao dịch người Úc E.W. Dreiss. Chỉ báo này được thiết kế với mục đích chính là đo lường mức độ “choppy” (không ổn định, đi ngang, thiếu xu hướng rõ ràng) của thị trường trong một khoảng thời gian cụ thể do người dùng thiết lập.
Điều quan trọng cần lưu ý là Choppiness Index không phải là một chỉ báo xu hướng hay động lượng. Thay vào đó, nó thuộc nhóm các chỉ báo về trạng thái thị trường, giúp nhà giao dịch xác định liệu thị trường đang có xu hướng rõ ràng hay đang trong giai đoạn giằng co, khó đoán.
Xem thêm: Bob Volman và Bí quyết giao dịch hiệu quả Price Action Scalping
Cách tính Choppiness Index
Trong phân tích kỹ thuật, một số phương pháp tiếp cận, tương tự như việc sử dụng các nguyên tắc từ dãy số Fibonacci nổi tiếng (trong đó mỗi số là tổng của hai số liền trước), được các nhà giao dịch áp dụng để tìm kiếm các dấu hiệu và xu hướng tiềm năng trên thị trường.
Quy trình tính toán chỉ số Choppiness Index (CI) bao gồm các bước sau:
Bước 1: Tính tổng của Phạm vi Thực (True Range – TR) trong một số phiên giao dịch nhất định (thường ký hiệu là n). Để xác định TR cho mỗi phiên, ta lấy giá trị lớn nhất trong ba trường hợp sau:
- Chênh lệch giữa giá cao nhất và giá thấp nhất của phiên hiện tại.
- Giá trị tuyệt đối của chênh lệch giữa giá cao nhất của phiên hiện tại và giá đóng cửa của phiên trước.
- Giá trị tuyệt đối của chênh lệch giữa giá thấp nhất của phiên hiện tại và giá đóng cửa của phiên trước.
Sau khi tính TR cho từng phiên trong khoảng thời gian n, cộng tất cả các giá trị TR này lại.
Bước 2:
- Xác định Mức Thấp Thực Tế Thấp Nhất (Lowest True Low) trong n phiên đã chọn. Đây là giá trị thấp hơn giữa giá thấp nhất trong ngày của mỗi phiên và giá đóng cửa của phiên liền trước. Lấy giá trị thấp nhất trong tất cả các giá trị này.
- Đồng thời, xác định Mức Cao Thực Tế Cao Nhất (Highest True High) trong cùng n phiên. Đây là giá trị cao hơn giữa giá cao nhất trong ngày của mỗi phiên và giá đóng cửa của phiên liền trước. Lấy giá trị cao nhất trong tất cả các giá trị này.
Tiếp theo, tính tỷ lệ bằng cách chia tổng Phạm vi Thực (đã tính ở Bước 1) cho hiệu số giữa Mức Cao Thực Tế Cao Nhất và Mức Thấp Thực Tế Thấp Nhất vừa xác định.
Sau đó, lấy logarit cơ số 10 (log₁₀) của tỷ lệ này, rồi nhân kết quả với 100.
Cuối cùng, chia kết quả thu được cho logarit cơ số 10 của n (số phiên được sử dụng để tính toán).
Chỉ số Choppiness Index thường nằm trong khoảng từ 0 đến 100. Một giá trị CI càng cao cho thấy thị trường đang có xu hướng đi ngang hoặc ít biến động. Ngược lại, một giá trị CI càng thấp gợi ý rằng thị trường đang trong giai đoạn biến động mạnh và có xu hướng rõ rệt hơn.
Xem thêm: Volume Spikes và Volume Dips là gì? Ứng dụng hiệu quả trong Forex
Ý nghĩa của Choppiness Index
Khi Choppiness Index đạt giá trị cao, thường là trên ngưỡng 61.8 hoặc 70, đây là dấu hiệu cho thấy thị trường đang trong trạng thái đi ngang (sideways) hoặc không có xu hướng rõ ràng. Trong tình huống này, các nhà giao dịch thường được khuyến nghị nên tránh giao dịch hoặc giao dịch một cách thận trọng hơn. Nếu vẫn muốn giao dịch, các chiến lược phù hợp với thị trường đi ngang, chẳng hạn như giao dịch trong biên độ (range trading), có thể được xem xét.
Ngược lại, khi Choppiness Index xuống mức thấp, thường dưới 38.2 hoặc 30, điều này cho thấy thị trường đang có xu hướng rõ ràng hơn. Đây có thể là thời điểm thuận lợi để các nhà giao dịch tìm kiếm cơ hội giao dịch theo xu hướng hiện tại, áp dụng các chiến lược giao dịch theo xu hướng để tận dụng động lực của thị trường.
Trong trường hợp Choppiness Index nằm ở giá trị trung bình, tức là giữa hai ngưỡng cao và thấp đã đề cập, thị trường có thể đang trong giai đoạn chuyển tiếp giữa trạng thái có xu hướng và trạng thái đi ngang. Lúc này, việc đưa ra quyết định giao dịch có thể trở nên khó khăn hơn.
Ứng dụng của Choppiness Index trong giao dịch
- Xác định thời điểm tránh giao dịch: Chỉ báo Choppiness Index giúp nhà giao dịch nhận diện những giai đoạn thị trường thiếu xu hướng rõ ràng, thường được gọi là thị trường “choppy”. Khi chỉ số này đạt giá trị cao, nó cho thấy giá đang dao động ngang hoặc không có một hướng đi chủ đạo. Trong những tình huống như vậy, việc giao dịch theo các chiến lược xu hướng có thể mang lại nhiều tín hiệu nhiễu và giảm hiệu quả.
- Kết hợp với các chỉ báo xu hướng: Choppiness Index có thể đóng vai trò là một công cụ lọc tín hiệu hữu ích khi được sử dụng cùng với các chỉ báo xu hướng khác. Khi một chỉ báo xu hướng phát tín hiệu mua hoặc bán, nhà giao dịch có thể kiểm tra giá trị của Choppiness Index. Nếu chỉ số này ở mức thấp, điều đó củng cố thêm khả năng thị trường đang thực sự có xu hướng, làm tăng độ tin cậy của tín hiệu giao dịch.
- Áp dụng trong các chiến lược giao dịch theo biên độ (range trading): Trong một thị trường mà Choppiness Index ở mức cao, cho thấy sự thiếu vắng của một xu hướng mạnh, giá thường có xu hướng dao động giữa các mức hỗ trợ và kháng cự rõ ràng. Đây là môi trường lý tưởng để áp dụng các chiến lược giao dịch theo biên độ.
- Xác định điểm vào và thoát lệnh tiềm năng: Sự thay đổi trong giá trị của Choppiness Index có thể cung cấp gợi ý về sự bắt đầu hoặc kết thúc của một xu hướng. Khi Choppiness Index bắt đầu giảm từ một mức cao, điều này có thể là dấu hiệu cho thấy một xu hướng mới đang hình thành. Nhà giao dịch có thể theo dõi sự thay đổi này để tìm kiếm các cơ hội vào lệnh theo hướng của xu hướng tiềm năng.
- Sử dụng trong nhiều khung thời gian: Choppiness Index là một chỉ báo linh hoạt và có thể được áp dụng trên nhiều khung thời gian giao dịch khác nhau, từ biểu đồ ngắn hạn như 15 phút, 1 giờ cho đến các biểu đồ dài hạn như hàng ngày, hàng tuần. Điều này cho phép các nhà giao dịch sử dụng nó trong nhiều phong cách giao dịch khác nhau. Tuy nhiên, nhà giao dịch có thể cần điều chỉnh số kỳ (lookback period) của chỉ báo cho phù hợp với khung thời gian cụ thể mà họ đang phân tích.
Một số hạn chế của Choppiness Index
Mặc dù là một công cụ hữu ích, Choppiness Index vẫn tồn tại một số hạn chế. Đầu tiên, chỉ báo này không cung cấp thông tin về hướng đi hay sức mạnh của xu hướng, mà chỉ đo lường mức độ “choppy” của thị trường. Do đó, nó không thể được sử dụng độc lập để đưa ra quyết định giao dịch mà cần phải kết hợp với các chỉ báo xu hướng và động lượng khác để có cái nhìn toàn diện hơn về thị trường.
Thứ hai, Choppiness Index có thể đưa ra tín hiệu sai lệch, đặc biệt trong các giai đoạn thị trường biến động mạnh nhưng vẫn duy trì xu hướng. Ngoài ra, các ngưỡng giá trị diễn giải chỉ báo có thể không cố định và cần được điều chỉnh tùy thuộc vào từng loại tài sản và điều kiện thị trường cụ thể. Cuối cùng, giống như nhiều chỉ báo kỹ thuật khác, Choppiness Index cũng mang tính chất trễ, dựa trên dữ liệu giá quá khứ và có thể không phản ánh kịp thời các biến động mới nhất.
Kết luận
Tóm lại, Choppiness Index là một công cụ phân tích kỹ thuật hữu ích, đặc biệt trong việc giúp nhà giao dịch xác định liệu thị trường đang trong trạng thái đi ngang, thiếu xu hướng rõ ràng hay đang có một xu hướng cụ thể. Bằng cách đo lường mức độ “choppy” của giá, chỉ báo này hỗ trợ nhà giao dịch đưa ra quyết định nên tránh giao dịch trong những giai đoạn thị trường khó đoán hoặc tập trung vào các chiến lược phù hợp với trạng thái thị trường hiện tại.
