Trong bối cảnh toàn cầu hóa diễn ra mạnh mẽ, hợp tác kinh tế giữa các quốc gia trở thành yếu tố then chốt thúc đẩy sự phát triển. Vậy APEC là gì? mà lại đóng vai trò quan trọng đến thế trong bức tranh kinh tế khu vực châu Á – Thái Bình Dương? Hãy cùng GenZ Đầu Tư tìm hiểu nhé!
APEC là gì?
APEC, viết tắt của Asia-Pacific Economic Cooperation (Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương), là một tổ chức quốc tế được thành lập nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế giữa các nền kinh tế thành viên trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương. APEC hiện có 21 thành viên, bao gồm các quốc gia lớn như Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản, Nga, Canada, Úc và nhiều nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam, Thái Lan, Indonesia.
Tổ chức này không phải là một liên minh chính trị hay quân sự, mà tập trung chủ yếu vào việc thúc đẩy thương mại tự do, đầu tư và phát triển kinh tế bền vững. APEC ra đời với mục tiêu tạo ra một khu vực kinh tế mở, nơi hàng hóa, dịch vụ và vốn có thể di chuyển tự do giữa các quốc gia thành viên. Đây là một diễn đàn quan trọng để các nhà lãnh đạo, doanh nghiệp và chuyên gia kinh tế thảo luận về các vấn đề toàn cầu và khu vực, từ đó đưa ra các chính sách hợp tác hiệu quả.
Lịch sử hình thành và phát triển
APEC được thành lập vào ngày 10/11/1989 tại Canberra, Úc, với sự tham gia ban đầu của 12 nền kinh tế: Úc, Brunei, Canada, Indonesia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, New Zealand, Philippines, Singapore, Thái Lan và Hoa Kỳ. Ý tưởng thành lập APEC xuất phát từ nhu cầu tăng cường hợp tác kinh tế trong bối cảnh toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ vào cuối thế kỷ 20, đặc biệt trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương – nơi có tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng.
Trong những năm đầu, APEC tập trung vào việc xây dựng các mối quan hệ kinh tế sơ khai giữa các thành viên. Đến năm 1991, Trung Quốc, Hồng Kông và Đài Loan gia nhập, nâng tổng số thành viên lên 15. Sự kiện quan trọng đánh dấu bước phát triển của APEC là Hội nghị Thượng đỉnh đầu tiên được tổ chức tại Seattle, Hoa Kỳ vào năm 1993, nơi các nhà lãnh đạo cam kết thúc đẩy thương mại tự do và mở cửa thị trường.
Hiện nay, với 21 thành viên, APEC đại diện cho khoảng 60% GDP toàn cầu và gần 50% thương mại thế giới, trở thành một trong những tổ chức kinh tế khu vực có tầm ảnh hưởng lớn nhất. Việt Nam gia nhập APEC vào năm 1998 và đã hai lần đăng cai Hội nghị Thượng đỉnh APEC (2006 và 2017), khẳng định vai trò tích cực trong tổ chức này.
Xem thêm: FED là gì? Tìm hiểu tác động của FED đến nền kinh tế toàn cầu
Mục tiêu và vai trò
Mục tiêu
APEC hoạt động dựa trên ba mục tiêu chính, thường được gọi là “Ba trụ cột”:
- Thúc đẩy thương mại và đầu tư tự do hóa: APEC hướng tới việc giảm thiểu các rào cản thương mại, như thuế quan và hạn ngạch, đồng thời khuyến khích dòng chảy tự do của vốn và dịch vụ giữa các thành viên.
- Tạo điều kiện thuận lợi cho kinh doanh: Tổ chức hỗ trợ cải thiện môi trường kinh doanh thông qua việc đơn giản hóa thủ tục hải quan, tăng cường minh bạch pháp lý và phát triển cơ sở hạ tầng.
- Hợp tác kinh tế và kỹ thuật (ECOTECH): APEC tập trung vào việc chia sẻ công nghệ, nâng cao năng lực lao động và thúc đẩy phát triển bền vững, đặc biệt ở các nước đang phát triển.
Mục tiêu dài hạn của APEC là đạt được “Mục tiêu Bogor”, được đặt ra tại Hội nghị ở Bogor, Indonesia năm 1994: tự do hóa thương mại và đầu tư hoàn toàn trong khu vực vào năm 2020 đối với các nước phát triển và 2025 đối với các nước đang phát triển.
Vai trò
APEC đóng vai trò như một cầu nối kinh tế quan trọng trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Tổ chức này không chỉ giúp các quốc gia thành viên tăng cường giao thương mà còn tạo ra một diễn đàn để thảo luận các vấn đề kinh tế toàn cầu như biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng và chuyển đổi số.
Ngoài ra, APEC còn góp phần cân bằng lợi ích giữa các nền kinh tế lớn như Hoa Kỳ, Trung Quốc với các nước nhỏ hơn, đảm bảo rằng mọi thành viên đều có tiếng nói trong việc định hình chính sách kinh tế khu vực. Các hội nghị thường niên của APEC cũng là cơ hội để các nhà lãnh đạo gặp gỡ, ký kết các thỏa thuận song phương hoặc đa phương, từ đó thúc đẩy hòa bình và ổn định kinh tế.
APEC có tác động đến thị trường Forex như thế nào?
Thị trường Forex là nơi giao dịch tiền tệ toàn cầu, và các quyết định kinh tế từ APEC có thể tạo ra những biến động đáng kể trên thị trường này.
- Chính sách thương mại và tiền tệ: Các cuộc họp APEC thường thảo luận về tự do hóa thương mại và đầu tư, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị tiền tệ của các quốc gia thành viên. Ví dụ, nếu APEC thúc đẩy giảm thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc, đồng USD và CNY có thể tăng giá do kỳ vọng thương mại song phương tăng trưởng.
- Tuyên bố kinh tế từ lãnh đạo: Các thông báo từ Hội nghị Thượng đỉnh APEC, như cam kết tăng trưởng kinh tế hay hợp tác năng lượng, có thể khiến các nhà giao dịch Forex điều chỉnh chiến lược. Chẳng hạn, nếu Nhật Bản công bố đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng khu vực, đồng JPY có thể được mua mạnh trên thị trường.
- Biến động ngắn hạn: Những sự kiện lớn của APEC, đặc biệt khi có tranh cãi giữa các thành viên (như căng thẳng thương mại Mỹ – Trung), thường gây ra sự biến động tỷ giá trong ngắn hạn. Các nhà giao dịch theo dõi sát sao để tận dụng cơ hội này.
- Tác động đến các đồng tiền nhỏ: Các nền kinh tế nhỏ hơn như Việt Nam (VND), Thái Lan (THB) cũng chịu ảnh hưởng gián tiếp thông qua chính sách tiền tệ của các nước lớn trong APEC, dù các đồng tiền này ít được giao dịch trực tiếp trên Forex.
Nhìn chung, APEC không trực tiếp điều hành thị trường Forex, nhưng các quyết định và xu hướng kinh tế từ tổ chức này là yếu tố quan trọng mà các nhà giao dịch cần theo dõi để dự đoán biến động tỷ giá.
Xem thêm: Kiến thức Forex
Kết luận
Hy vọng bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về “APEC là gì” và vai trò của tổ chức này trong việc định hình kinh tế khu vực. APEC không chỉ là một diễn đàn hợp tác kinh tế mà còn là cầu nối quan trọng, thúc đẩy thương mại tự do, đầu tư và phát triển bền vững. Việc hiểu rõ về APEC sẽ giúp chúng ta nắm bắt được những xu hướng và cơ hội trong thị trường tài chính toàn cầu.
